Miasto świętego Franciszka i świętej Klary

Asyż, przepiękne miasteczko wzniesione malowniczo na wzgórzu, czaruje wąskimi ulicami, harmonijną zabudową z jasnego kamienia i elewacjami zdobionymi donicami pełnymi kwiatów. Jego urok i kilka monumentalnych zabytków ściągają corocznie tłumy zwiedzających oraz pielgrzymów ciekawych miasta świętego Franciszka i świętej Klary.

Asyż (Assisi) jest miastem pokoju i modlitwy - to fascynujące miejsce, które posiada własny, niepowtarzalny charakter.  

Wizyta w Asyżu to podróż do serca średniowiecznej religijności. Tu możecie dosłownie podążać śladami świętego Franciszka  i świętej Klary. Jednocześnie, wizyta w mieście pozwala na spotkanie ze sztuką. Podziwiając freski w Bazylice Świętego Franciszka możecie obserwować zmiany w stylu malarstwa czternastego wieku. Jeśli dodacie do tego smaczny lunch z kawałkiem lokalnej torta al testo (umbryjski typ chleba focaccia serwowany z różnymi farszami) i z kieliszkiem czerwonego wina, spędzicie niezapomniany dzień w Asyżu.

Zachwycają mnie ukwiecone mury. Jak na średniowieczne, kamienne miasto Asyż jest zadziwiająco zielony. Wszędzie stoją donice z różnobarwnymi kwiatami a każdy skrawek ziemi wykorzystywany jest na posadzenie ozdobnych krzaków i drzew.

Warto tu też wspomnieć o Carlo Acutisie zmarłego na ostrą białaczkę 15-letniego geniusza komputerowego, którego Włosi nazywają także „influencerem Pana Boga”. Włoski nastolatek, który poświęcił swoje krótkie życie szerzeniu wiary w Internecie i pomaganiu ubogim.

Jednym z ważniejszych kościołów w Asyżu jest katedra, w której znajdują się szczątki św. Rufina. To właśnie w tym miejscu św. Franciszek został ochrzczony, a lata później wygłosił swoje pierwsze kazanie. To także miejsce chrztu św. Klary – w przeszłości było to jedyne miejsce w mieście, w którym znajdowała się chrzcielnica (można oglądać ją do dziś).

Ruszam w kierunku Chiesa Nuova. Obecnie jest tam kościół, ale kiedyś na tym placu stał dom rodziny Bernardone, w którym mieszkał św. Franciszek. Kościół zbudowano w 1615 roku i reprezentuje on styl późnego renesansu.  Wewnątrz skromnej świątyni powstałej z wykorzystaniem murów domu  można zobaczyć niewielkie pomieszczenie, celę w której ojciec uwięził swego syna.

Na placyku przy świątyni znajduje się współczesny posąg Piki i Pietro di Bernardone rodziców św. Franciszka. Matka „Biedaczyny z Asyżu” trzyma w ręku łańcuch. Według legendy. uwolniła z niego syna, kiedy ojciec ukarał go karcerem za malwersację firmowych pieniędzy, które Franciszek chciał przeznaczyć na renowację kościoła św. Damiana.

Na wielu domach mieszkalnych umieszczono małe, bezpretensjonalne kapliczki.

Drugą co do ważności świątynią w Asyżu, zaraz po kościele św. Franciszka jest "bazylika św. Klary (Santa Chiara) na miejscu dawnego kościoła San Giorgio, w którym pochowano św. Franciszka i w którym papież Grzegorz IX ogłosił go świętym. Tutaj złożono również w 1253 r. ciało św. Klary. Po jej kanonizacji przystąpiono do budowy obecnego kościoła, który został ukończony w 1265 r. Rzut bazyliki oraz jej fasada nawiązują w uproszczonej formie do kościoła górnego bazyliki św. Franciszka. Wielkie łuki przy północnej elewacji dostawiono, gdy w XIV w., po trzęsieniu ziemi, budowli groziło zawalenie. Po przeciwnej stronie do świątyni przylega klasztor Klarysek. Wnętrze bazyliki zdobią XIV-wieczne malowidła. Nad ołtarzem wisi piękny krucyfiks z XIII stulecia. Tego rodzaju wizerunki, ukazujące cierpiącego Chrystusa, łączą się z typowym dla zakonów franciszkańskich rozpamiętywaniem Męki Pańskiej. W kaplicy po prawej stronie nawy jest przechowywany inny sławny krucyfiks - krzyż z San Damiano, który miał przemówić do Franciszka i spowodować przełom w jego życiu. Z nawy schodzi się do XIX-wiecznej krypty z grobem św. Klary; jest tu kryształowy relikwiarz, w którym przechowuje się jej zasuszone ciało, oraz kamienny prosty sarkofag - pierwotny grobowiec." 

PrzykładoGłównym punktem zwiedzania Asyżu jest "imponująca bazylika św. Franciszka (San Francesco), zaliczana do najpiękniejszych chrześcijańskich świątyń, składa się z dwóch kościołów - dolnego i górnego, pod którymi mieści się jeszcze krypta. Okazała, ozdobiona wspaniałymi dziełami sztuki, może wydawać się sprzeczna z surowymi zasadami Franciszka, należy jednak pamiętać, że miała pełnić funkcję kościoła papieskiego i sanktuarium, obliczonego na przyjmowanie wielkiej liczby pielgrzymów. Prace rozpoczęto w 1228 r., a już dwa lata później do wzniesionego częściowo kościoła przeniesiono relikwie świętego. Uroczysta konsekracja odbyła się w 1253 r. Jak żadna inna budowla, bazylika dokumentuje rozwój malarstwa europejskiego w przełomowym dlań czasie II połowy XIII i I połowy XIV w., gdy włoscy artyści zaczęli porzucać sztywne formuły sztuki bizantyjskiej i kierować się ku obserwacji natury. Religijny geniusz św. Franciszka stał się inspiracją dla kilku pokoleń uzdolnionych malarzy, dekorujących poświęconą mu bazylikę. wy tekst

Zwiedzanie najlepiej rozpocząć od kościoła dolnego , do którego wejście otwiera się na placu przed boczną elewacją świątyni. W mrocznym, niewysokim wnętrzu warto się przyjrzeć uszkodzonym, lecz pięknym malowidłom na ścianach nawy. Te najstarsze freski, zachowane fragmentarycznie, układają się w dwa cykle: po prawej stronie przedstawiono Mękę Chrystusa, a po lewej sceny z życia Biedaczyny z Asyżu - wyrzeczenie się dóbr, gdzie biskup miasta okrywa płaszczem nagiego Franciszka; sen Innocentego III; kazanie do ptaków; otrzymanie stygmatów oraz śmierć świętego. Taki układ obrazów wybrano celowo, by służył wyeksponowaniu tezy o św. Franciszku jako najdoskonalszym naśladowcy Chrystusa. Za tą ostatnią sceną zwraca uwagę charakterystyczny balkon. Jest to kaplica św. Stanisława. Nie jest to jedyna kaplica przylegająca do nawy. Inne również pochodzą z XIV w., gdy po trzęsieniu ziemi postanowiono wzmocnić konstrukcję kościoła. Właśnie wtedy uszkodzono częściowo najstarsze freski w nawie. Najciekawsza jest pierwsza kaplica po lewej stronie, dedykowana św. Marcinowi, ze znakomitymi freskami Simona Martiniego.

"O, Panie, spraw, abym nie tyle szukał pociechy, co pocieszał; Nie tyle szukał zrozumienia, co rozumiał; nie tyle szukał miłości, co kochał. Ponieważ dając siebie, otrzymujemy; zapominając o sobie, odnajdujemy siebie;a przebaczając, zyskujemy przebaczenie”św. Franciszek z Asyżu 

"Zacznij od robienia tego, co konieczne;Potem zrób to, co możliwe;Nagle odkryjesz, że dokonałeś niemożliwego".św.Franciszek z Asyżu

Centrum miasta stanowi  Plac Ratuszowy (Piazza del Comune), na którym wznosi się Ratusz (Palazzo dei Priori) – siedziba administracji, znajduje się tu również Świątynia Minerwy, obecnie kościół Santa Maria sopra Minerva. Obok świątyni wznosi się wieża na kwadratowym planie z Dzwonem Pochwalnym.  

Ważnym miejscem – będącym kolebką zakonu franciszkańskiego – jest Bazylika Matki Bożej Anielskiej, nazywana też Bazyliką Najświętszej Marii Panny od Aniołów (wł. Basilica di Santa Maria degli Angeli). Znajduje się ona przy Piazza Porziuncola w miejscowości Santa Maria degli Angeli, około 3 km od Asyżu.

Bazylikę zbudowano na polecenie papieża Piusa V w latach 1569-1679 dla ochrony pierwszego miejsca związanego z działalnością świętego Franciszka. Wewnątrz bazyliki znajduje się malutki kościół Porcjunkula (łac. cząsteczka). Święty Franciszek otrzymał ją w darze od benedyktynów i odbudował własnymi rękami z pomocą swoich uczniów. Na podarowanym terenie powstały szałasy pierwszych naśladowców świętego Franciszka. Kościółek stał się po śmierci świętego miejscem jego kultu.

To tutaj we wspomnienie św. Macieja Apostoła (wtedy obchodzone 24 lutego) w 1208 lub 1209 roku Franciszek usłyszał słowa Ewangelii: „Idźcie i głoście: Bliskie już jest królestwo niebieskie. Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie. Nie zdobywajcie złota ani srebra, ani miedzi do swych trzosów. Nie bierzcie na drogę torby ani dwóch sukien, ani sandałów, ani laski” (Mt 10,6-10).Był to dla niego kluczowy moment odkrycia swojego powołania. Zapragnął wtedy dosłownie ubrać się w krzyż. Zmienił swoje pustelnicze odzienie na prostą tunikę z tego samego materiału, co chłopie sukmany, wyciętą na kształt krzyża, i przepasawszy ją sznurem, wyruszył do rodzinnego Asyżu, aby na jego placach i ulicach głosić ludziom Ewangelię.

Franciszek pragnął umrzeć w Porcjunkuli, która stała się dla niego domem. Dlatego w ostatnich dobach życia poprosił braci, by zabrali go z San Damiano i przenieśli do Matki Bożej Anielskiej. Tam, leżąc nago na ziemi, otoczony braćmi, z których większość po raz pierwszy zobaczyła wówczas jego stygmaty, umarł w nocy z 3 na 4 października 1226 roku.

Według legendy św. Franciszek kuszony przez diabła rzucił się bez szat na kolczaste krzewy. Kolce pokaleczyły ciało, a krew spłynęła na liście. Za sprawą cudu kolce zniknęły, a krzaki zamieniły się w kwitnące krzewy róż. Ogród różany rozkwita regularnie każdej wiosny. Krzewy nie mają kolców, a liście znaczą czerwone plamy podobne do kropli krwi.

Do Asyżu można przyjechać bezpośrednimi pociągami z Rzymu.   https://www.trenitalia.com/ – pamiętaj, aby na stronie Trenitalia wpisywać włoską nazwę miasta, czyli Assisi.